by Ο Ιταλός τενόρος Παβαρότι κατέκτησε τον κόσμο με τη φωνή του. Για να πάρετε μια ιδέα για τη φωνή του, παρακάτω αναφέρουμε την ερμηνεία του για το έργο «Nessun Dorma», που χρησιμοποιήθηκε αργότερα για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1990 και για τον περίφημο ύμνο του Champions League:
Ο Παβαρότι ήταν Ιταλός, άλλοι διάσημοι σημερινοί τενόροι προέρχονται επίσης από τις πιο νότιες περιοχές. Ας σκεφτούμε τον Ισπανό Χοσέ Καρέρας ή τον Μεξικανό Χουάν Ντιέγκο Φλόρες. Αλλά στην Ολλανδία είναι δύσκολο να βρεθεί η ψηλή ανδρική φωνή, η οποία συχνά υποδύεται έναν φαλλοκρατικό χαρακτήρα στην όπερα.
Πολλές σοπράνο και βαρύτονες
«Μπορεί να έχουμε δύο χέρια γεμάτα», λέει ο σκηνοθέτης Έβερς, που αυτή τη στιγμή συμμετέχει στο δημοφιλές πρόγραμμα όπερας ARIA στο Omroep MAX. Μια ορδή τραγουδιστών της όπερας περνάει αναζητώντας το νέο αστέρι της ολλανδικής όπερας, αλλά σε αυτήν την τρίτη σεζόν απουσιάζουν και οι Ολλανδοί τενόροι. Βλέπουμε πολλές σοπράνο και βαρύτονες, αλλά όχι τενόρους.
Η σοπράνο είναι μια υψηλή, γυναικεία τραγουδιστική φωνή. Ο βαρύτονος είναι μια τραγουδιστική φωνή μεταξύ μπάσου και τενόρου, η πιο κοινή μεταξύ των ανδρικών φωνών.
Ολλανδικές φωνητικές χορδές
Γιατί οι Ολλανδοί τενόροι είναι τόσο σπάνιοι στη χώρα μας; Ο Έβερς, που έχει πολλές επαφές με τενόρους, δάσκαλους και δασκάλους τραγουδιού, αναζητά την πρώτη πιθανή εξήγηση στο ύψος του Ολλανδού, του ψηλότερου μέσου άνδρα στον κόσμο. Αυτό το μήκος είναι σημαντικό γιατί μπορεί να επηρεάσει τις φωνητικές χορδές του.
Λειτουργεί ως εξής: “Το μήκος των φωνητικών χορδών, οι χορδές που δονούνται για να δημιουργήσουν μια φωνή, παράγουν χαμηλή ή υψηλή φωνή. Οι μεγαλύτερες φωνητικές χορδές παράγουν χαμηλότερη φωνή, οι μικρότερες φωνητικές χορδές παράγουν υψηλότερη φωνή.”
Το μήκος των φωνητικών χορδών εξακολουθεί να είναι ανάλογο με το μήκος του λάρυγγα. «Είναι λοιπόν λογικό οι ψηλότεροι άνθρωποι να έχουν μακρύτερο λάρυγγα και χαμηλότερες φωνητικές χορδές», εξηγεί ο Έβερς.
Τενόροι πάντως
Αυτό δεν σημαίνει ότι η Ολλανδία δεν έχει τενόρους. Παραδείγματα καλών τενόρων είναι οι Frank van Aken, Lucas van Lierop και Marcel Reijans. Η επιτυχία του ως Ολλανδός οφείλεται στην τύχη, λέει ο τραγουδιστής της όπερας Reijans, επίσης δάσκαλος στο ωδείο του Ρότερνταμ.
«Είναι φυσικό γεγονός, έτσι γεννιέσαι», λέει στο τηλέφωνο. «Δεν μπορείς να τεντώσεις τις φωνητικές σου χορδές ή να αλλάξεις τη δομή του λάρυγγά σου. Είναι στο σώμα σου. Δεν μπορείς να πεις: Θα τραγουδήσω πιο δυνατά ή θα τραγουδήσω περισσότερο, μετά θα γίνω τενόρος. Είναι ακριβώς όπως με τους καλύτερους αθλητές: ο ένας είναι χτισμένος στο σπριντ, ο άλλος για τις μεγάλες αποστάσεις.
Λιγότερο τραγούδι στο δημοτικό
Ο Παβαρότι είπε επίσης ότι «ο Θεός τον φίλησε στο λαιμό». Παρά τη σχέση μεταξύ του τραγουδιού της όπερας και της φυσικής κατάστασης, ο Reijans πιστεύει ότι μπορούν να γίνουν περισσότερα στα δημοτικά σχολεία της Ολλανδίας για την ανάπτυξη τενόρων. Από μικρός είχε τραγουδήσει πολύ σε χορωδίες, κάτι που τον βοήθησε να αναπτύξει το ταλέντο του. “Ελπίζω να υπάρχει μια τάση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση προς το τραγούδι περισσότερο. Εκεί πρέπει να φυτευτεί ο σπόρος”.
Ο σκηνοθέτης Έβερς κατηγορεί επίσης την έλλειψη τενόρων στην εκπαίδευση. «Τα τελευταία δέκα χρόνια γίνεται όλο και λιγότερο τραγούδι στα δημοτικά σχολεία», εξηγεί. «Αν δεν τραγουδάς ως παιδί, το βήμα για να το κάνεις αργότερα γίνεται ακόμη μεγαλύτερο».
«Πάντα τραγουδούσα πολύ σε χορωδίες, από την παιδική χορωδία μέχρι τη νεανική χορωδία και τη χορωδία του πανεπιστημίου μου», λέει ο Reijans. «Έτσι ανακάλυψα ότι όχι μόνο ήταν το πάθος μου, αλλά και ότι μπορούσα να βγάλω χρήματα από αυτό».
Τέλος, έχει να κάνει και με την καλβινιστική μας προσέγγιση. Ως αποτέλεσμα, στην Ολλανδία έχουμε περισσότερο μια κουλτούρα χορωδιακού τραγουδιού και λιγότερο μια κουλτούρα τραγουδιού όπερας. “Στην κουλτούρα μας λέει η παροιμία: φέρε κανονικά και μετά κάνεις σαν τρελός. Ακόμη και ο φαλλοκρατικός τενόρος δεν ταιριάζει σε αυτό. Στην Ολλανδία δεν είχαμε ποτέ την παράδοση να μεγαλώνουμε τενόρους”, λέει ο Έβερς.
Μια ματιά στον αριθμό των όπερων στη χώρα μας αποκαλύπτει την έλλειψη αγάπης μας για την όπερα. “Έχουμε τρεις μεγάλες όπερες, δύο από τις οποίες βρίσκονται στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Αν κοιτάξετε τη Γερμανία, βλέπετε την όπερά τους σε κάθε πόλη.”
