Voor de kroning van koning Charles III. uitgenodigd te worden is een enorm voorrecht. Nog belangrijker is om uitgenodigd te worden om voor de gelegenheid een nieuw stuk te componeren en aan te sluiten bij een traditie die teruggaat tot Elgar, Händel en Thomas Tallis.
Slechts één persoon op het evenement van zaterdag zal beide hebben gedaan: Roderick Williams, de Britse bariton en componist die 58 jaar geleden werd geboren uit een vader uit Wales en een Jamaicaanse moeder. Hij kan zijn geluk nog steeds niet op. “Ik was in een hotel in Spanje voor een Messiah-tournee voor Kerstmis,” vertelt hij me, “en ik kreeg een sms van koordirigent Andrew Nethsingha, die net de leiding had genomen als muziekdirecteur in Westminster Abbey, waarin hij zei dat hij wilde een vertrouwelijk gesprek. Ik nam aan dat het om mijn twee neven ging die in het koor zitten, maar toen ik belde, vertelde Andrew me dat Zijne Majesteit graag zou willen dat ik zing bij de kroning.’ In januari kwam er weer een telefoontje, dit keer van het Royal Philharmonic Orchestra.
“Ze verzorgen de pre-service muziek, waaronder zes nieuwe stukken voor het orkest dat ze voor de gelegenheid vormen. Ze nodigden me uit om samen te werken met twee andere componisten, Nigel Hess en Shirley Thompson, aan een stuk gebaseerd op een van de favoriete hymnes van de koning, Be Thou My Vision. Nou, mijn glimlach is alleen maar breder geworden. Ik kon mijn eigen geluk nauwelijks geloven.”
Williams vertelt me dit alles met geamuseerdheid en een gretige spraakzaamheid waardoor hij eeuwig jong lijkt. Hij is alomtegenwoordig geworden op het operapodium en in de concertzaal, deels vanwege een ongelooflijke arbeidsethos, maar ook omdat er een enorme warmte in zijn zang zit. In 2017 ontving hij een OBE voor diensten aan muziek. Wat zijn nieuwe stuk betreft, zegt Williams dat het is gecomponeerd voor een beperkt aantal spelers, misschien een hint dat het orkest op de orgelzolder zal worden gepropt, hoewel hij te discreet is om dat te zeggen.
“Nigel begint het stuk met het neerleggen van de hymnemelodie, maar laat het aan een enkele noot hangen. Het werkte perfect om mijn langzame middenbeweging te openen en de vormen in het volkslied te verkennen. Ik heb het ook op één noot laten hangen, zodat Shirley dan het drieluik kon oppakken en afsluiten met een grote finale.’ Ik vraag naar de stijl van zijn stuk. “Ik veronderstel dat ik daar met dit deuntje op een soort majestueuze manier op reageer. Ik ben me bewust van de voorliefde van de koning voor Parry en Elgar, maar ik had ook een beetje plezier met het deuntje.”
Williams zegt dat hij bewondering heeft voor de manier waarop de koning probeert de ceremonie inclusiever te maken. “Ik vind het aardig dat hij eigenlijk zegt: ‘Het is altijd zo geweest dat alleen jongens en mannen zongen bij kroningen. Maar deze keer zullen meisjes uit Truro Cathedral en uit Belfast zingen. Koren en solisten zijn altijd uitsluitend wit geweest. Maar dit keer doen mensen die niet blank zijn mee. Dat juich ik toe, en ik juich ook toe dat hij een passie heeft voor klassieke muziek. Ik heb het gevoel dat er maar heel weinig mensen aan besluitvormingstafels zijn die bereid zijn publiekelijk te zeggen dat ze gepassioneerd zijn over wat op dit moment belangrijk voor me is.
Williams is hierdoor zichtbaar van streek en even is de kroning vergeten. “Ik dacht dat de mensen die beslissingen over kunst nemen te vertrouwen waren om te zien wat echt belangrijk is”, zegt hij. “En ik ben de afgelopen maanden wakker geworden om te ontdekken dat dat niet het geval is. Het was een enorme schok om te zien dat het kleed onder bepaalde instellingen vandaan werd getrokken, zoals de English National Opera, de Britten Sinfonia en anderen. Natuurlijk is het geweldig dat andere instellingen zoals Chineke! hielp voor het eerst, maar je krijgt het gevoel dat klassieke muziek op de een of andere manier wordt belegerd. Het hele gebouw, niet alleen orkest en opera, maar ook koor- en kathedraalmuziek, dreigt te worden weggevaagd door mensen die de waarde ervan niet kennen.”
Ik breng het gesprek terug naar de grote dag. Is Williams nerveus om te zingen voor meer dan 2.000 royals en staatshoofden en een geschat televisiepubliek van 300 miljoen? “Nou, ik denk dat het zal zijn zoals dat moment op The Last Night of the Proms in 2014 toen ik het podium opliep en een deel van mij dacht, oh mijn god, zoveel mensen kijken hiernaar. En een ander deel van mij dacht, vergeet het allemaal maar. Ik denk dat het deze keer hetzelfde zal zijn. Ik vergeet alle dingen waar ik geen controle over heb en geniet er gewoon van.”
De eredienst begint zaterdag om 11.00 uur. Kijk vanaf 10:15 uur live op BBC One en BBC iPlayer