Het diner in Labirinto di Adriano, een charmante traditionele trattoria in de achterstraten van Orvieto, komt met een ongewone afsluiting. Na heerlijke schotels handgemaakte pasta – omhuld met een zijdezachte, kaasachtige saus die alleen Italianen kunnen maken – en sappige varkenswang, stelt onze gastheer Alessia voor dat we misschien willen ontdekken wat er onder het restaurant ligt. Terwijl we de trap aflopen, ontdekken we een buitengewone wirwar van onderaardse gangen, grotten en trappen die meer dan 2500 jaar teruggaan tot de tijd dat de Etrusken begonnen met het graven van een netwerk van putten, kelders en tunnels in het zachte vulkanische gesteente.
Veel Italiaanse bergsteden hebben grotten en kelders, maar weinigen kunnen tippen aan de buitengewone honingraat onder Orvieto. De oude stad (in tegenstelling tot de nieuwe stad Orvieto Scalo, die zich uitstrekt over de vallei beneden) is gebouwd op een geïsoleerde tufsteenklif met middeleeuwse paleizen, de 50 meter hoge Torre del Moro-klokkentoren en een prachtige 13e-eeuwse kathedraal die oprijst als uitsparingen boven een fantastisch drijvend land.
Ik kwam Orvieto voor het eerst tegen toen ik naar Italië kwam om locaties te zoeken voor mijn nieuwe roman. De vijand van de liefde, en werd op slag verliefd op de sfeervolle straatjes en de verborgen wereld eronder. De oorlog werd gespaard toen de Duitse en geallieerde bevelhebbers overeenkwamen om de slag om Orvieto op 30 km afstand te voeren. Een groot deel van de stad ziet er nog steeds uit zoals het er eeuwen geleden uitzag – smalle straatjes geflankeerd door dikke stenen muren en paleizen met luiken, restaurants, cafés en meer boetiekjes onder middeleeuwse bogen en in Etruskische grotten.
Hoewel de stad doordrenkt is van geschiedenis, betekent dat niet dat Orvieto vastzit in het verleden. De lange hoofdstraat, Corso Cavour, is bezaaid met boetieks en bekende Italiaanse merken, afgewisseld met cafés, bars en trattoria’s die zich allemaal op straat uitstrekken, met obers die keurige stapels strangozzi, de lokale pasta en enorme plakjes pizza de keuken tot aan de buitentafels die opgesteld staan waar de smalle straatjes het toelaten.
Elk bezoek aan Orvieto zou moeten beginnen met de buitengewone zoethoutgestreepte kathedraal, die 300 jaar in beslag nam om te bouwen en beschikt over een van de mooiste gevels van heel Italië. Binnenin is de uitgestrekte ruimte aangenaam verstoken van de barokke bloei die zo veel Italiaanse kerken kenmerkt; Op een warme dag is het een heerlijk luchtige plek om te zitten en na te denken over hoe zo’n spectaculair en ingewikkeld gebouw meer dan 300 meter boven de vlakte is ontstaan. Ook een bezoek waard, zij het aanzienlijk minder ruim, is de Pozzo di San Patrizio, een 50 meter diepe put omgeven door twee wenteltrappen die elkaar nooit ontmoeten. Het werd in 1527 gebouwd om ervoor te zorgen dat er bij een belegering water beschikbaar zou blijven. Het is weer een voorbeeld van de verbluffende techniek en het ontwerp dat ten grondslag ligt aan de stad.
Naast het rijke erfgoed van Orvieto is er een toegeeflijke eetcultuur met de nadruk op truffels en wilde zwijnen, die vaak worden gebruikt om ragu te maken. Overdag is Montanucci het middelpunt van de stad, een grote, bruisende coffeeshop waar vitrines gevuld zijn met koekjes, gebak, taarten en vlaaien en de Hot Bar uitstekende pasta in kantinestijl serveert.
Orvieto is echter het mooist in de vroege avond. Dagjesmensen zijn in hun bussen verdwenen en de straten zijn afgeladen met lokale families die voor het diner genieten van een passeggiata. Mijn favoriete plek om te zitten en te nippen is Bottega Vera, een wijnbar in zakformaat waar elk glas wordt geleverd met een selectie hartige hapjes en zoveel informatie over de druif, de wijngaard en de producent als je wilt weten. Op warmere avonden is er Pasqualetti, slechts een paar deuren verderop, voor een bolletje ijs dat zo smelt in je mond dat het bijna fondant is.
Een van de vele troeven van Orvieto is de grensligging, waardoor het gemakkelijk is om de hoogtepunten van Lazio en Umbrië te ontdekken. Een populaire bestemming voor excursies is het meer van Bolsena, dat grenst aan restaurants en cafés en zelfs op de heetste dagen wat koeler aanvoelt. Andere heuvelsteden zijn gemakkelijk te bereiken – Montefiascone is een bijzonder hoogtepunt, met zijn enorme kathedraal en bruisende centrale piazza – en Rome is met de trein in slechts 90 minuten te bereiken voor een dagje uit. Maar voor mij is er nergens mooier dan Orvieto, een echt buitengewone stad, zowel boven als onder de grond.
Waar te slapen
De wijngaard Cantina Palazzone is een geweldige keuze voor wijnliefhebbers en ligt op 15 minuten rijden van Orvieto. Het kleine hotel is gevestigd in een liefdevol gerestaureerde middeleeuwse locanda. De zeven suites en kamers zijn elegant en bieden een prachtig uitzicht door verticale raamstijlen – het beste met een glas van de voortreffelijke Viognier van het pand of de pittige, gedurfde Musco.
Verdubbelt vanaf £ 185 B&B, palazzone.com
Het hotel Het Palazzo Piccolomini is een sfeervol middeleeuws gebouw dat vijf eeuwen lang toebehoorde aan de pauselijke familie Piccolomini. De kamers hebben een enigszins monastieke sfeer met originele architectuur en metselwerk. Het is ideaal om te voet te verkennen en ligt ook dicht bij de belangrijkste parkeerplaats van de stad.
Tweepersoonskamer vanaf £ 123, B&B, palazzopiccolomini.it
De villa La Casetta is een geweldige optie voor een familiereünie en ligt net buiten het dorp Porano. Het heeft vier ruime slaapkamers en een luchtige lounge. De grote aantrekkingskracht is de tuin met zwembad, eetterras en een prachtig uitzicht over de Umbrische heuvels. Orvieto ligt op 15 minuten rijden en Porano herbergt een goed gesorteerde minimarkt en Da Claudio, een uitstekende trattoria.
Een week vanaf £ 2.355, voor negen personen, cvvillas.com. Een week huur kost vanaf £ 230 (noleggiare.it)
Liefdesvijand van Annabelle Thorpe (Hoofd van Zeus, £ 15,99), is verkrijgbaar bij Guardianbookshop.com voor £ 14,07