Van satellieten die de bronnen van industriële vervuiling kunnen lokaliseren tot andere die de bewegingen van orkanen per uur volgen, de ruimtevaart is naar voren gekomen als een belangrijk front in de strijd tegen klimaatverandering.
Nieuwe lanceringen nemen letterlijk en figuurlijk toe, wat leidt tot meer samenwerking tussen ruimteagentschappen en particuliere bedrijven.
Een van de meest vruchtbare gebieden van samenwerking is het volgen van de uitstoot van broeikasgassen.
Het sterke drijfgas methaan wordt regelmatig in de atmosfeer gemeten door een van de satellieten van de Copernicus-missie van het ruimtevaartprogramma van de Europese Unie.
Het ruimtevaartuig scant de hele wereld, maar de resolutie is in de orde van enkele kilometers, waardoor het moeilijk is om de exacte bron te lokaliseren.
Hier kunnen particuliere bedrijven instappen.
Een daarvan, de Canadese GHGSat, heeft momenteel negen kleine satellieten in een baan om de aarde, elk zo groot als een magnetron. Jouw missie: vlieg over olie- en gassites en zoek naar methaanlekken. Door de baan op lagere hoogte kunnen ze elke site in detail bekijken.
“Zie het als een groothoekcamera, niet als een telefotocamera”, vertelde Stephane Germain, de oprichter van het bedrijf, aan AFP. Het Copernicus-team staat voortdurend in contact met GHGSat en vertelt hen waar ze hun camera’s op moeten richten.
GHGSat verkoopt haar informatie vervolgens aan oliemaatschappijen als Total, Chevron, ExxonMobil en Shell.
“Steeds meer bedrijven raken geïnteresseerd omdat ze beseffen dat ze hun eigen ecologische voetafdruk beter moeten begrijpen”, zei Germain, terwijl hun klanten aandringen op een betere boekhouding van de levenscyclus van emissies.
Een veel voorkomende bron van methaanemissies zijn onverlichte fakkels die zijn ontworpen om het gas te verbranden.
GHGSat schat dat hierdoor de uitstoot van 10 megaton kooldioxide in de atmosfeer is voorkomen, wat overeenkomt met het energieverbruik van 1,3 miljoen huishoudens per jaar.
Andere bedrijven zijn van plan de sector te betreden, waaronder het Franse bedrijf Absolut Sensing. Een ander bedrijf, Kayrros, heeft geen eigen satellieten maar analyseert gegevens van Copernicus om de grootste lekken op te sporen.
– Technologische vooruitgang –
“Het grote plaatje vertelt je dat er een probleem is. En dan stelt de kleine afbeelding scherp in hogere resolutie en verkoopt informatie aan iemand. Dit werkt dus heel goed samen, ‘vertelde Josef Aschbacher, directeur van de European Space Agency, aan AFP over dergelijke publiek-private partnerschappen.
De ruggengraat van het aardobservatiesysteem blijft echter constellaties van overheidsinstanties, meestal bestaande uit grote, zeer dure satellieten.
Copernicus zal binnenkort een nieuw tijdperk ingaan, met nieuwe missies zoals CO2M, die kooldioxide zal meten die opzettelijk vrijkomt door menselijke activiteiten. NASA heeft ongeveer dertig aardobservatiemissies.
Alleen al in de afgelopen zes maanden heeft de US Space Agency de SWOT-missie gelanceerd om de oppervlaktewateren van de aarde in ongekend detail te bestuderen, TEMPO om troposferische verontreinigende stoffen boven Noord-Amerika te meten, en TROPICS om tropische weersystemen, inclusief orkanen, elk uur te bestuderen om te volgen door de uur.
Technologische vooruitgang maakt het vandaag mogelijk om te meten wat slechts vijf of tien jaar geleden onmogelijk werd geacht, zei Aschbacher.
– Betere voorspellingen –
Naast deze wetenschappelijke missies spelen meteorologische satellieten zoals die worden gecontroleerd door de Amerikaanse National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) en de European Organization for the Exploitation of Meteorological Satellites (EUMETSAT) een belangrijke rol.
Hun gegevens, die gedurende tientallen jaren zijn verzameld, hebben significante veranderingen in wereldwijde klimaatsystemen aan het licht gebracht: van opwarming van de zee- en landtemperaturen tot het terugtrekken van de Antarctische ijskappen, waardoor de modellen waar de klimaatwetenschap tegenwoordig op vertrouwt, worden gevoed.
Maar in toenemende mate kunnen ze ook een belangrijke rol spelen bij de aanpassing aan een opwarmende wereld. Om de impact van steeds vaker voorkomende natuurrampen te verzachten, “moet je betere voorspellingen doen”, vertelde NOAA-hoofdwetenschapper Mitch Goldberg aan AFP.
Het bureau heeft zijn partnerschappen met de particuliere sector uitgebreid. Zo hebben ze samen met het bedrijf GeoOptics informatie verzameld over de luchtvochtigheid of de temperatuur van de atmosfeer.
Volgens een rapport van Inmarsat en Globant zouden de huidige satelliettechnologieën, als ze op grote schaal worden toegepast, de koolstofemissies met 5,5 gigaton kunnen verminderen – een verviervoudiging van de huidige reducties van 1,5 gigaton die de sector mogelijk maakt.
Deze besparingen kunnen bijvoorbeeld worden gerealiseerd door het koolstofarm maken van de luchtvaart en de scheepvaart te ondersteunen door middel van reisoptimalisatie, weerroutering en luchtverkeersleidingsbeheer.
ia/des/tjj