Drie recente incidenten waarbij orka’s boten voor de zuidwestelijke punt van Europa leken aan te vallen en tot zinken te brengen, zijn het onderwerp van intensief onderzoek naar de vraag of de dieren opzettelijk rond de schepen zwermden en of ze het agressieve gedrag van elkaar hadden geleerd.
Ontmoetingen tussen orka’s of orka’s en boten zijn sinds 2020 toegenomen, maar er zijn geen menselijke verwondingen of doden gemeld. In de meeste gevallen brachten de walvissen de boten niet tot zinken.
De reeks incidenten sinds 2020 bracht een wetenschapper in Portugal ertoe te zeggen dat de aanvallen erop kunnen wijzen dat de walvissen erop uit zijn zeilschepen schade toe te brengen. Anderen zijn echter sceptischer en zeggen dat hoewel het gedrag gecoördineerd kan zijn, het niet noodzakelijkerwijs gecoördineerde agressie is.
“Ik denk dat het als agressie wordt beschouwd omdat het schadelijk is, maar ik denk niet dat we kunnen zeggen dat de motivatie noodzakelijkerwijs agressief is”, zegt Monika Wieland Shields, directeur van het Orca Behavior Institute, een onderzoeksorganisatie zonder winstoogmerk in de staat Washington, Californië.
Voor de Iberische kust zijn in 2020 minstens 15 interacties tussen orka’s en boten gemeld, volgens een studie die afgelopen juni is gepubliceerd in het tijdschrift Marine Mammal Science.
In november 2020 heeft de nationale maritieme autoriteit van Portugal een verklaring afgegeven waarin zeevarenden worden gewaarschuwd voor “vreemd gedrag” van jonge orka’s. Volgens de verklaring kunnen de walvissen worden aangetrokken door roeispanen en propellers en proberen ze boten te naderen.
Daaropvolgende zinkingen veroorzaakten nog meer alarmen.
De meest recente ontmoeting vond plaats op 4 mei voor de kust van Spanje. Drie orka’s botsten tegen het roer en de zijkant van een zeiljacht, waardoor het uiteindelijk zonk, meldde een Duitse publicatie getiteld Yacht eerder deze maand.
Een theorie van Alfredo López Fernandez, een bioloog aan de Universiteit van Aveiro in Portugal, zegt dat de agressie afkomstig was van een vrouwelijke orka die mogelijk door een boot was geraakt – een traumatische ervaring die haar ertoe bracht zeilschepen te rammen. López Fernandez, co-auteur van de studie gepubliceerd in Marine Mammal Science in juni 2022, vertelde WordsSideKick.com dat andere orka’s dit gedrag, waarvan bekend is dat walvissen dat vertonen, mogelijk hebben overgenomen door sociaal leren.
Maar Shields zei dat orka’s in het verleden niet bekend stonden als agressief tegen mensen, zelfs niet als er op werd gejaagd en in gevangenschap werden geplaatst.
“Ze hadden zeker reden om zich zo te gedragen”, zei ze. “Er zijn plaatsen waar ze worden beschoten door vissers, ze waren er getuige van dat familieleden van hun groepen gevangen werden genomen in de jaren ’60 en ’70. En als iets tot directe agressie zou hebben geleid, zou zoiets het hebben gedaan.”
Shields voegde eraan toe dat er geen duidelijke voorbeelden zijn van orka’s die wraakzuchtig gedrag jegens mensen vertonen.
Ze zei dat de recente aanvallen op boten waarschijnlijk meer in overeenstemming zijn met zogenaamd ‘ragegedrag’, dat nieuw maar voorbijgaand gedrag van een walvis beschrijft dat door anderen kan worden nagebootst.
“Het is een soort nieuw gedrag of nieuw spel dat een individuele walvis lijkt te bedenken, en het lijkt zich door de populatie te verspreiden – soms weken of maanden, in sommige gevallen jarenlang – maar in veel gevallen is het gemakkelijk om doe.” Weg,” zei ze.
In de Pacific Northwest, bijvoorbeeld, observeerden Shields en haar collega’s trending gedrag bij in het zuiden wonende orka’s, die een tijdje dode zalm op hun hoofd begonnen te dragen voordat het gedrag abrupt stopte.
Shields zei dat het gedrag van de orka’s voor de Iberische kust ook tijdelijk kan zijn.
“Het voelt als hetzelfde als waar een walvis met een riem speelde en zei: ‘Hé, dit is een leuk spel.’ Wil je proberen?’ En het is de huidige rage voor deze orkapopulatie,” zei ze.
Hoewel Shields de trauma-responstheorie niet uitsloot, zei ze dat het moeilijk te bevestigen is zonder meer direct bewijs.
“We weten dat hun hersenen zijn geprogrammeerd om zeer complexe emoties te hebben, dus ik denk dat ze in staat zijn tot zoiets als woede of wraak”, zei ze. “Maar nogmaals, we hebben hier gewoon geen voorbeelden van gezien en we hebben ze over de hele wereld talloze kansen gegeven om wraak te nemen voor verschillende dingen die ze ons hebben aangedaan. En ze kiezen er gewoon niet voor.”
Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd op NBCNews.com